Osocze Bogatopłytkowe (PRP): Nowoczesna Terapia Ortopedyczna na Ból i Kontuzje w 2025 Roku

Kluczowe Informacje

• Naturalne Leczenie: Terapia PRP wykorzystuje Twoje własne osocze, bogate w czynniki wzrostu, do stymulowania naturalnych procesów gojenia uszkodzonych tkanek.
• Szerokie Zastosowanie: Skutecznie pomaga w leczeniu wielu schorzeń ortopedycznych, od kontuzji ścięgien i mięśni, po chorobę zwyrodnieniową stawów i uszkodzenia chrząstki.
• Prosty i Bezpieczny Zabieg: Proces polega na pobraniu niewielkiej ilości krwi, jej odwirowaniu i wstrzyknięciu skoncentrowanego osocza w miejsce urazu. Jest to zabieg minimalnie inwazyjny.
• Mniejsze Ryzyko i Szybszy Powrót do Zdrowia: PRP jest bezpieczną alternatywą dla operacji, z minimalnym ryzykiem skutków ubocznych i może znacząco przyspieszyć powrót do pełnej aktywności.
• Nowoczesna Medycyna: PRP jest uznawane za jedną z najbardziej obiecujących i rozwijających się metod w ortopedii regeneracyjnej, oferującą ulgę w bólu i poprawę funkcji.

Co to jest osocze bogatopłytkowe (PRP)? 

Osocze bogatopłytkowe, znane jako PRP (z angielskiego Platelet-Rich Plasma), to nic innego jak specjalnie przygotowana część Twojej własnej krwi. Brzmi skomplikowanie? Spokojnie, wyjaśnijmy to prosto.

Nasza krew składa się z kilku elementów:

1. Czerwone krwinki: Odpowiadają za przenoszenie tlenu.
2. Białe krwinki: Walczą z infekcjami.
3. Płytki krwi: Pomagają w krzepnięciu krwi i, co najważniejsze dla PRP, zawierają białka zwane czynnikami wzrostu.
4. Osocze: Płynna część krwi, w której pływają wszystkie te elementy.

Kiedy pobiera się krew i poddaje ją specjalnemu procesowi wirowania (odwirowania), można oddzielić te składniki. W ten sposób powstaje koncentrat, który ma znacznie więcej płytek krwi niż zwykła krew. To właśnie jest osocze bogatopopłytkowe! Zawiera ono bardzo dużo tych cennych czynników wzrostu, które są kluczowe dla procesu gojenia i regeneracji tkanek.

Pamiętaj: PRP jest w 100% naturalne i pochodzi z Twojego własnego ciała, co minimalizuje ryzyko alergii czy odrzucenia. To Twoja własna “apteczka” w płynie!

Jak działa PRP? 

Wyobraź sobie, że Twój organizm ma supermoc, która potrafi naprawiać uszkodzenia. Płytki krwi są jak mali, sprytni inżynierowie, którzy potrafią uruchomić ten proces naprawczy. Kiedy wstrzykujemy osocze bogatopłytkowe w uszkodzone miejsce (np. w bolące kolano czy ścięgno), te skoncentrowane płytki krwi zaczynają działać.

Ich główne zadania to:

• Wydzielanie czynników wzrostu: To są takie specjalne białka, które dają sygnały innym komórkom, aby zaczęły się namnażać i regenerować. Można je porównać do “cegiełek” i “zaprawy” potrzebnych do odbudowy.
• Zmniejszanie stanu zapalnego: PRP pomaga wyciszyć ból i obrzęk w uszkodzonym miejscu, co jest bardzo ważne w procesie leczenia.
• Pobudzanie tworzenia nowych naczyń krwionośnych: Lepsze ukrwienie oznacza więcej tlenu i składników odżywczych dla gojących się tkanek.
• Stymulowanie produkcji kolagenu: Kolagen to białko, które jest podstawowym budulcem ścięgien, więzadeł i chrząstki.

Dzięki temu wszystkiemu, PRP przyspiesza naturalne procesy naprawcze organizmu, pomaga w odbudowie uszkodzonych tkanek i zmniejsza ból. To jak danie Twojemu ciału potężnego “kopa” do samodzielnego leczenia!

Jakie schorzenia leczy PRP w ortopedii? 

Dzięki rosnącej liczbie badań i doświadczeń klinicznych, wiemy, że terapia PRP ma bardzo szerokie zastosowanie w ortopedii. Jest to świetna opcja dla wielu pacjentów, którzy szukają alternatywy dla operacji lub chcą przyspieszyć rekonwalescencję.

Oto lista najczęstszych schorzeń, w których PRP wykazuje skuteczność:

1. Tendinopatie (przewlekłe zapalenia ścięgien)

To jedne z najczęstszych problemów leczonych PRP. Tendinopatie to bolesne schorzenia spowodowane przeciążeniem i mikrourazami ścięgien, które często nie chcą się zagoić.

• Łokieć tenisisty i golfisty: Ból po zewnętrznej (tenisisty) lub wewnętrznej (golfisty) stronie łokcia. PRP pomaga zregenerować uszkodzone ścięgna w okolicy nadkłykci kości ramiennej.
• Kolano skoczka (tendinopatia rzepki): Ból pod rzepką, często u sportowców.
• Zapalenie ścięgna Achillesa: Ból w tylnej części kostki, utrudniający chodzenie i bieganie.
• Zapalenie stożka rotatorów barku: Ból barku, szczególnie przy podnoszeniu ręki.
• Zapalenie ścięgien mięśni pośladkowych (tzw. „biodro biegacza”): Ból po zewnętrznej stronie biodra.

2. Choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoartroza)

To schorzenie, w którym chrząstka stawowa ulega zużyciu, prowadząc do bólu, sztywności i ograniczenia ruchomości. PRP jest szczególnie skuteczne w przypadku:

• Choroby zwyrodnieniowej kolana: PRP może zmniejszyć ból, poprawić funkcję stawu i spowolnić dalsze niszczenie chrząstki.
• Choroby zwyrodnieniowej biodra: Podobnie jak w kolanie, PRP może przynieść ulgę i poprawić jakość życia.
• Choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego i barkowego: W tych stawach również obserwuje się pozytywne efekty.

“PRP nie tylko łagodzi ból, ale aktywnie wspiera regenerację uszkodzonych tkanek, co jest kluczowe w walce z przewlekłymi schorzeniami ortopedycznymi.” — Dr Witold Sikroski, Ortopeda-Traumatolog Galileo Medical

3. Urazy więzadeł i mięśni

PRP może przyspieszyć gojenie po ostrych urazach.

• Naciągnięcia i naderwania mięśni: Zwłaszcza u sportowców, np. mięśni uda, łydki.
• Uszkodzenia więzadeł: Na przykład częściowe uszkodzenia więzadeł stawu kolanowego (ACL, MCL) czy stawu skokowego.

4. Uszkodzenia chrząstki

W przypadku niewielkich i średnich uszkodzeń chrząstki, PRP może wspomóc jej regenerację i opóźnić konieczność operacji.

5. Przyspieszenie gojenia po operacjach

PRP bywa stosowane jako uzupełnienie zabiegów chirurgicznych, aby przyspieszyć gojenie się tkanek, np. po rekonstrukcji więzadeł czy naprawie ścięgien.

Jak widać, możliwości są ogromne! Ważne jest jednak, aby każdy przypadek był oceniany indywidualnie przez lekarza ortopedę, który zdecyduje, czy PRP jest odpowiednią metodą leczenia.

Jak wygląda zabieg PRP? Krok po kroku 

Zabieg z użyciem osocza bogatopłytkowego jest prosty, bezpieczny i zazwyczaj trwa około 30-60 minut. Poniżej przedstawiamy, jak wygląda cały proces w placówkach Galileo Medical:

1. Konsultacja i diagnoza 

Zanim podejmie się decyzję o leczeniu PRP, konieczna jest wizyta u ortopedy. Lekarz dokładnie zbada Twoje schorzenie, omówi objawy, przeanalizuje wyniki badań (np. rezonansu magnetycznego, USG, RTG) i oceni, czy terapia PRP będzie dla Ciebie odpowiednia. Upewni się również, że nie ma przeciwwskazań do zabiegu.

2. Pobranie krwi 

To pierwszy i najprostszy etap. Pielęgniarka pobierze niewielką ilość Twojej krwi, zazwyczaj z żyły w ramieniu, podobnie jak przy standardowym badaniu krwi. Zazwyczaj jest to od 10 do 60 ml, w zależności od potrzeb i leczonego miejsca.

3. Przygotowanie osocza (wirowanie)

Pobrana krew jest umieszczana w specjalnych sterylnych probówkach, a następnie wkładana do wirówki. Wirówka to urządzenie, które obraca probówki z dużą prędkością. Dzięki sile odśrodkowej, cięższe elementy krwi (czerwone i białe krwinki) osadzają się na dnie, a lżejsze osocze z płytkami krwi pozostaje na górze. Ten proces trwa około 5-15 minut. Po odwirowaniu, lekarz lub pielęgniarka ostrożnie pobiera warstwę osocza bogatopłytkowego, która jest teraz gotowa do użycia.

4. Wstrzyknięcie PRP 

To najważniejszy moment zabiegu. Lekarz wstrzykuje przygotowane osocze bogatopłytkowe bezpośrednio w uszkodzone miejsce. Aby zapewnić maksymalną precyzję i skuteczność, często stosuje się prowadzenie pod kontrolą aparatu USG. Dzięki temu lekarz widzi na ekranie, gdzie dokładnie znajduje się igła i może podać PRP w samo centrum problemu (np. w uszkodzone ścięgno, staw lub mięsień). To minimalizuje ryzyko i zwiększa efektywność terapii.

5. Po zabiegu 

Po wstrzyknięciu możesz odczuwać lekki ból, obrzęk lub dyskomfort w miejscu iniekcji. Jest to normalna reakcja i zwykle ustępuje po kilku dniach. Lekarz udzieli Ci wskazówek dotyczących postępowania po zabiegu, takich jak:

• Unikanie intensywnego wysiłku fizycznego przez określony czas.
• Stosowanie zimnych okładów (jeśli zalecane).
• Unikanie niektórych leków przeciwbólowych (np. niesteroidowych leków przeciwzapalnych), które mogą hamować działanie PRP.
• Zazwyczaj zaleca się również rozpoczęcie odpowiedniej rehabilitacji po kilku dniach lub tygodniach.

Cały proces jest bardzo bezpieczny, ponieważ używamy Twojej własnej krwi, co eliminuje ryzyko transmisji chorób i reakcji alergicznych. To prosta, ale potężna metoda leczenia!

Zalety terapii PRP: Dlaczego warto ją rozważyć ?

Gdy poszukujemy coraz bardziej skutecznych i bezpiecznych metod leczenia, terapia PRP wyróżnia się wieloma zaletami. Oto najważniejsze z nich:

1. Naturalne leczenie: Największą zaletą jest to, że PRP wykorzystuje Twoje własne zasoby. Nie ma tu obcych substancji chemicznych ani leków, co minimalizuje ryzyko skutków ubocznych i reakcji alergicznych. To biokompatybilna metoda, która po prostu pobudza naturalne mechanizmy naprawcze Twojego ciała.
2. Minimalna inwazyjność: Zabieg polega na iniekcji (zastrzyku), co jest znacznie mniej inwazyjne niż operacja. Nie wymaga nacięć, narkozy ani długiej hospitalizacji. Możesz wrócić do domu tego samego dnia.
3. Zmniejszenie bólu i poprawa funkcji: Wielu pacjentów odczuwa znaczną ulgę w bólu i poprawę ruchomości oraz funkcji uszkodzonego stawu czy ścięgna. To pozwala na powrót do codziennych aktywności i sportu.
4. Przyspieszenie gojenia: Czynniki wzrostu zawarte w PRP aktywnie stymulują regenerację tkanek, co może skrócić czas rekonwalescencji po urazach i operacjach.
5. Potencjalne uniknięcie operacji: Dla wielu pacjentów, zwłaszcza z przewlekłymi schorzeniami ścięgien czy łagodnymi zmianami zwyrodnieniowymi, PRP może być skuteczną alternatywą dla zabiegu chirurgicznego, opóźniając lub całkowicie eliminując potrzebę interwencji operacyjnej.
6. Bezpieczeństwo: Ponieważ używa się Twojej własnej krwi, ryzyko infekcji jest bardzo niskie, a ryzyko odrzucenia czy reakcji alergicznej praktycznie nie istnieje.
7. Długotrwałe efekty: W przeciwieństwie do niektórych leków, które tylko maskują ból, PRP działa u źródła problemu, wspierając rzeczywiste gojenie. Dzięki temu efekty terapii mogą być długotrwałe.

“PRP jest nie tylko obietnicą, ale sprawdzone rozwiązanie, które zmienia życie wielu pacjentów, dając im szansę na powrót do aktywnego życia bez skalpela.”

Kto jest dobrym kandydatem do terapii PRP? 

Terapia PRP nie jest dla każdego, ale dla wielu pacjentów może być strzałem w dziesiątkę! Najlepiej sprawdza się u osób, które:

• Cierpią na przewlekły ból: Zwłaszcza związany z uszkodzeniami ścięgien, więzadeł lub wczesnymi stadiami choroby zwyrodnieniowej, który nie ustępuje po tradycyjnych metodach leczenia (fizjoterapia, leki, odpoczynek).
• Szukają naturalnych metod leczenia: Osób, które preferują rozwiązania oparte na własnych zasobach organizmu i unikają syntetycznych leków czy inwazyjnych operacji.
• Są aktywni fizycznie lub sportowcami: PRP jest bardzo popularne wśród sportowców, którzy chcą szybko i skutecznie wrócić do treningów po kontuzji, minimalizując ryzyko ponownego urazu.
• Mają częściowe uszkodzenia tkanek: Na przykład naderwania ścięgien lub więzadeł, gdzie tkanka nie jest całkowicie przerwana.
• Nie mają przeciwwskazań: Istnieją pewne stany zdrowotne, które mogą wykluczyć Cię z terapii PRP, takie jak:
  • Niska liczba płytek krwi.
  • Aktywne infekcje w miejscu iniekcji.
  • Niektóre choroby krwi lub nowotwory.
  • Ciąża i karmienie piersią.
  • Stosowanie niektórych leków (np. leków przeciwzakrzepowych).
  • Ostre stany zapalne.

Zawsze decyduje lekarz ortopeda po dokładnym zbadaniu i zebraniu wywiadu medycznego. Nie wahaj się zapytać, czy PRP jest dla Ciebie!

Potencjalne ryzyko i skutki uboczne: Co musisz wiedzieć? 

Chociaż terapia PRP jest uważana za bardzo bezpieczną, jak każda procedura medyczna, wiąże się z pewnym minimalnym ryzykiem i potencjalnymi skutkami ubocznymi. Ważne jest, abyś był ich świadomy:

• Ból, obrzęk i zasinienie w miejscu iniekcji: To najczęstsze i zwykle łagodne objawy, które ustępują w ciągu kilku dni. Wynikają z samego faktu ukłucia igłą i reakcji organizmu na wstrzyknięcie. Można je łagodzić zimnymi okładami.
• Uczucie ciepła lub ciężkości: Niektórzy pacjenci odczuwają takie wrażenie w leczonym obszarze.
• Infekcja: Ryzyko infekcji jest bardzo niskie, ponieważ zabieg jest wykonywany w sterylnych warunkach. Jednak zawsze istnieje minimalne ryzyko, jak przy każdym zastrzyku.
• Uszkodzenie nerwów lub naczyń krwionośnych: Jest to niezwykle rzadkie, zwłaszcza gdy zabieg jest wykonywany pod kontrolą USG przez doświadczonego lekarza.
• Brak poprawy: Niestety, nie każda terapia jest skuteczna dla każdego pacjenta. Czasami organizm nie reaguje tak, jakbyśmy tego oczekiwali.
• Brak reakcji alergicznej: Ponieważ PRP pochodzi z Twojej własnej krwi, ryzyko reakcji alergicznej jest praktycznie zerowe. To duża zaleta w porównaniu do leków syntetycznych.

Ważne: Zawsze informuj lekarza o wszystkich swoich schorzeniach i przyjmowanych lekach przed zabiegiem!

Osocze bogatopłytkowe a inne metody leczenia

Obecnie mamy dostęp do wielu metod leczenia schorzeń ortopedycznych. Jak PRP wypada na tle innych popularnych opcji?

1. PRP vs. Kortykosteroidy (sterydy)

• Kortykosteroidy: Szybko i skutecznie zmniejszają ból i stan zapalny. Jednak ich działanie jest krótkotrwałe, a długotrwałe lub wielokrotne stosowanie może osłabiać tkanki (np. ścięgna) i prowadzić do ich degeneracji. Działają objawowo, nie leczą przyczyny.
• PRP: Działa wolniej, ale stymuluje naturalne procesy gojenia i regeneracji. Ma potencjał do długotrwałej poprawy i naprawy uszkodzonych tkanek, a nie tylko maskowania bólu. Nie osłabia tkanek.

2. PRP vs. Kwas hialuronowy

• Kwas hialuronowy: Często stosowany w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Działa jak smar i amortyzator, poprawiając lepkość płynu stawowego i zmniejszając tarcie. Może przynieść ulgę w bólu i poprawić ruchomość.
• PRP: Oprócz działania “smarującego” (choć mniej bezpośrednio niż hialuron), PRP aktywnie wspiera regenerację chrząstki i zmniejsza stan zapalny. Często stosuje się je razem dla synergicznego efektu.

3. PRP vs. Fizjoterapia i rehabilitacja

• Fizjoterapia: Jest podstawą leczenia wielu schorzeń ortopedycznych i jest absolutnie kluczowa. Wzmacnia mięśnie, poprawia ruchomość i uczy prawidłowych wzorców ruchowych.
• PRP: Nie zastępuje fizjoterapii, ale może ją wspierać! PRP przyspiesza gojenie, zmniejsza ból, co umożliwia pacjentowi bardziej efektywne i szybsze uczestnictwo w rehabilitacji. Często są to terapie uzupełniające się.

4. PRP vs. Operacja

• Operacja: Jest konieczna w przypadku poważnych urazów (np. całkowite zerwanie więzadła, duże uszkodzenie chrząstki) lub w zaawansowanej chorobie zwyrodnieniowej. Jest to metoda inwazyjna, wymagająca długiej rekonwalescencji.
• PRP: Może być alternatywą dla operacji w przypadku łagodniejszych lub umiarkowanych uszkodzeń, a także może być stosowane jako wsparcie po operacji w celu przyspieszenia gojenia. Daje szansę uniknięcia inwazyjnego zabiegu.

Podsumowując, PRP stanowi cenną opcję, która w wielu przypadkach może być bardziej skuteczna i bezpieczna niż inne metody, zwłaszcza w kontekście długoterminowej regeneracji.

Czego spodziewać się po zabiegu osoczem bogatopłytkowym? Twój plan powrotu do zdrowia 

Po zabiegu PRP w Galileo Medical ważne jest, abyś wiedział, czego możesz się spodziewać i jak aktywnie uczestniczyć w procesie powrotu do zdrowia.

Bezpośrednio po zabiegu

• Odpoczynek: Przez pierwsze 24-48 godzin zaleca się oszczędzanie leczonej okolicy. Unikaj intensywnego wysiłku.
• Ból i obrzęk: Możesz odczuwać łagodny ból, obrzęk lub tkliwość w miejscu iniekcji. To normalna reakcja. Możesz stosować zimne okłady (nie dłużej niż 15-20 minut co kilka godzin), aby złagodzić dyskomfort.
• Leki przeciwbólowe: Lekarz może zalecić paracetamol lub inne leki, które nie są niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ), ponieważ NLPZ mogą hamować działanie PRP.

W ciągu kilku tygodni

• Stopniowa poprawa: Efekty terapii PRP nie pojawiają się natychmiast. Proces regeneracji trwa, a poprawa jest zazwyczaj stopniowa. Wielu pacjentów zauważa pierwsze efekty po 2-4 tygodniach, a pełne rezultaty mogą być widoczne po 2-3 miesiącach. Cierpliwość jest kluczem!
• Rehabilitacja: Fizjoterapia jest często kluczowym elementem sukcesu terapii PRP. Lekarz lub fizjoterapeuta ułoży dla Ciebie indywidualny plan ćwiczeń, który pomoże wzmocnić mięśnie, poprawić elastyczność i przywrócić pełną funkcję leczonego obszaru. Rozpoczęcie rehabilitacji w odpowiednim momencie (zazwyczaj po kilku dniach lub tygodniach od iniekcji) jest bardzo ważne.
• Unikanie przeciążeń: Nawet jeśli czujesz się lepiej, ważne jest, aby stopniowo wracać do aktywności i unikać nagłych, intensywnych obciążeń, które mogłyby ponownie uszkodzić gojące się tkanki.

Liczba sesji PRP

Często jedna iniekcja PRP wystarcza, aby rozpocząć proces gojenia. Jednak w niektórych przypadkach, zwłaszcza przy przewlekłych schorzeniach lub większych uszkodzeniach, lekarz może zalecić serię 2-3 iniekcji, wykonywanych w odstępach 2-4 tygodni. To zależy od Twojego stanu i reakcji na leczenie.

Pamiętaj, że każdy organizm reaguje inaczej, a proces gojenia jest indywidualny. Regularne wizyty kontrolne u lekarza są ważne, aby monitorować postępy i dostosowywać plan leczenia.

Dlaczego warto rozważyć osocze bogatopłytkowe? 

Terapia osoczem bogatopłytkowym (PRP) nie jest już eksperymentalną metodą, ale uznanym i coraz szerzej stosowanym narzędziem w rękach ortopedów. Rosnąca liczba badań potwierdza jej skuteczność i bezpieczeństwo, a także lepsze zrozumienie mechanizmów jej działania.

Dlaczego to jest dobry moment, aby rozważyć PRP?

• Większe doświadczenie: Lekarze mają coraz większe doświadczenie w precyzyjnym stosowaniu PRP, często z wykorzystaniem zaawansowanych technik obrazowania, co zwiększa skuteczność zabiegów.
• Ulepszone protokoły: Standardy przygotowania i podawania PRP są coraz bardziej dopracowane, co zapewnia optymalną koncentrację czynników wzrostu.
• Naturalne podejście: W dobie rosnącej świadomości zdrowotnej, pacjenci coraz częściej szukają metod, które wspierają naturalne procesy gojenia organizmu, minimalizując jednocześnie skutki uboczne. PRP idealnie wpisuje się w ten trend.
• Alternatywa dla leków i operacji: Dla wielu osób, które nie chcą przyjmować leków przez długi czas lub obawiają się operacji, PRP oferuje atrakcyjną i skuteczną alternatywę.

Jeśli zmagasz się z przewlekłym bólem lub kontuzją, która utrudnia Ci życie, to teraz jest idealny czas, aby porozmawiać z ortopedą Galileo Medical  o możliwościach, jakie daje terapia PRP. To inwestycja w Twoje zdrowie, aktywność i lepszą jakość życia. Nie pozwól, aby ból ograniczał Cię – poznaj moc regeneracji Twojego własnego ciała!

Podsumowanie

Terapia osoczem bogatopłytkowym (PRP) to fascynująca i skuteczna metoda leczenia wielu schorzeń ortopedycznych, od przewlekłych zapaleń ścięgien, przez chorobę zwyrodnieniową stawów, aż po urazy mięśni i więzadeł. Wykorzystując naturalne zdolności regeneracyjne Twojego organizmu, PRP oferuje szansę na zmniejszenie bólu, przyspieszenie gojenia i powrót do pełnej sprawności.

Dzięki jej bezpieczeństwu, minimalnej inwazyjności i obiecującym wynikom, PRP staje się coraz bardziej popularnym wyborem dla pacjentów szukających naturalnych i efektywnych rozwiązań. Jeśli cierpisz z powodu kontuzji lub bólu, który nie chce ustąpić, nie wahaj się skonsultować z doświadczonym ortopedą. Dowiedz się, czy terapia osoczem bogatopłytkowym może być Twoją drogą do zdrowia i aktywnego życia! Twoje ciało ma moc, by się leczyć – PRP może pomóc mu ją uwolnić. 💪🌟

Przeczytaj również:

Ból z tyłu kolana – przyczyny, objawy, diagnostyka i skuteczne leczenie

Ból kolana – przyczyny, objawy, diagnostyka i skuteczne leczenie

Nagły ból kolana bez urazu – co może być przyczyną i jak sobie pomóc?

Ból kolana po wewnętrznej stronie – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Rwący ból kolana w spoczynku – przyczyny, objawy, diagnostyka i skuteczne leczenie

Bibliografia:

Dragan, Szymon Ł., Mirosław Kulej, Piotr Morasiewicz, Łukasz Mucha, Szymon Feliks Dragan. Zastosowanie osocza bogatopłytkowego w ortopedii. Praktyczna Ortopedia i Traumatologia, nr 3, 2017, s. 26-30. ppm.edu.pl+1

Gołos, Aleksandra; Treliński, Jacek. Clinical applications of platelet-rich plasma. Hematologia w Praktyce Klinicznej, 2014; 5(3):252-259. Viamedica Journals

Pawlak, Anna; Jaremek, Anna; Kępa, Joanna; Kandefer, Norbert; Wyszkowski, Michał; Grabarczyk, Aleksandra; Grad, Sylwia; Gregorek, Małgorzata; Gregorek, Paweł. The use of platelet-rich plasma in osteoarthritis – the current state of knowledge. Journal of Education, Health and Sport, Lublin, 2023. APCZ

Malinowski, Konrad; Ebisz, Michał; LaPrade, Robert F.; Mostowy, Marcin. Platelet-Rich Plasma in Anterior Cruciate Ligament Quadriceps Tendon Bone Reconstruction – Impact of PRP Administration on Pain, Range of Motion Restoration, Knee Stability, Tibial Tunnel Widening and Functional Results. Medical University of Lodz. publicum.umed.lodz.pl

Dejnek, Maciej; Królikowska, Aleksandra; Kowal, Mateusz; Reichert, Paweł. Comparative Efficacy of PRP, Corticosteroid, Hyaluronic Acid, and Placebo Injections in Patients with Lateral Elbow Tendinopathy: A Randomized Controlled Trial. Journal of Clinical Medicine, 2025; 14(2):472. MDPI

Impact of Platelet-Rich Plasma Use on Pain in Orthopaedic Surgery: A Systematic Review and Meta-analysis. (78 RCT, 5308 pacjentów) – analiza międzynarodowa, obejmuje między innymi zmniejszenie bólu w chorobie zwyrodnieniowej stawów kolana i epicondylitis. PubMed

Efficacy of platelet-rich plasma as conservative treatment in orthopaedics: a systematic review and meta-analysis. 36 RCT (2 073 pacjentów) – schorzenia takie jak lateral epicondylitis czy plantar fasciitis. PubMed