Problemy ze zdrowiem psychicznym są powszechne i różnorodne. Mogą dotknąć każdego, niezależnie od wieku, płci, statusu społecznego czy wykształcenia. Ważne jest, abyśmy mieli świadomość, z jakimi wyzwaniami możemy się spotkać, aby móc szybciej rozpoznać problem u siebie lub u bliskich i szukać pomocy.
Zaburzenia nastroju: Depresja i Choroba Afektywna Dwubiegunowa
Zaburzenia nastroju to grupa schorzeń, które charakteryzują się przede wszystkim zmianami w nastroju – smutkiem, przygnębieniem, drażliwością lub nadmiernym pobudzeniem. Najbardziej znanym zaburzeniem nastroju jest depresja, która objawia się długotrwałym obniżeniem nastroju, utratą zainteresowań, zmęczeniem, problemami ze snem i apetytem. Choroba afektywna dwubiegunowa charakteryzuje się naprzemiennymi epizodami depresji i manii (nadmiernego pobudzenia, euforii, gonitwy myśli).
Zaburzenia lękowe: Od lęku uogólnionego po fobie i napady paniki
Zaburzenia lękowe to kolejna bardzo częsta grupa problemów ze zdrowiem psychicznym. Charakteryzują się nadmiernym i nieadekwatnym lękiem, który utrudnia codzienne funkcjonowanie. Lęk uogólniony to przewlekłe zamartwianie się różnymi sprawami. Fobie to irracjonalny lęk przed konkretnymi sytuacjami lub obiektami (np. pająkami, wysokością). Napady paniki to nagłe, intensywne ataki lęku, którym towarzyszą objawy fizyczne, takie jak kołatanie serca, duszność, zawroty głowy.
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD)
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) charakteryzują się występowaniem natrętnych myśli (obsesji) i zachowań (kompulsji). Obsesje to niechciane, powracające myśli, które wywołują lęk i niepokój (np. obawa przed zarazkami, myśl o skrzywdzeniu kogoś). Kompulsje to powtarzalne czynności, które osoba wykonuje, aby zmniejszyć lęk wywołany obsesjami (np. mycie rąk, sprawdzanie zamków).
Zaburzenia związane ze stresem i traumą: PTSD
Zaburzenia związane ze stresem i traumą rozwijają się w wyniku doświadczenia traumatycznego wydarzenia, takiego jak wypadek, przemoc, katastrofa naturalna. Zespół stresu pourazowego (PTSD) to najbardziej znane zaburzenie z tej grupy. Objawia się ono powracającymi wspomnieniami traumy, unikaniem bodźców przypominających traumę, nadmiernym pobudzeniem i negatywnymi zmianami w nastroju i myśleniu.
Zaburzenia odżywiania: Anoreksja, Bulimia, Kompulsywne objadanie się
Zaburzenia odżywiania to poważne problemy ze zdrowiem psychicznym, które charakteryzują się nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi i zaburzonym postrzeganiem własnego ciała. Anoreksja to jadłowstręt psychiczny, charakteryzujący się drastycznym ograniczaniem jedzenia i lękiem przed przytyciem. Bulimia to żarłoczność psychiczna, polegająca na napadach objadania się, po których następują zachowania kompensacyjne, takie jak wymioty lub nadużywanie środków przeczyszczających. Kompulsywne objadanie się to napady objadania się bez zachowań kompensacyjnych.
Zaburzenia osobowości
Zaburzenia osobowości to trwałe wzorce zachowania, myślenia i odczuwania, które są nieprzystosowawcze i powodują cierpienie lub problemy w relacjach. Istnieje wiele różnych typów zaburzeń osobowości, np. osobowość borderline, narcystyczna, unikająca.
Schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne
Schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne to poważne zaburzenia psychiczne, które charakteryzują się psychozą, czyli utratą kontaktu z rzeczywistością. Objawy psychotyczne obejmują urojenia (fałszywe przekonania), halucynacje (doświadczanie nieistniejących bodźców zmysłowych), dezorganizację myślenia i mowy.
Uzależnienia behawioralne i od substancji
Uzależnienia to kompulsywne dążenie do określonej substancji lub czynności, pomimo negatywnych konsekwencji. Uzależnienia od substancji obejmują alkoholizm, narkomanię, nikotynizm. Uzależnienia behawioralne to np. uzależnienie od hazardu, internetu, gier komputerowych, zakupów.
