Zdrowie psychiczne

Psychoterapia w Polsce: Analiza Rynku i Dostępności Świadczeń według Województw

23/10/2025
11 min. czytania

W 2024 roku w Polsce z różnych form psychoterapii skorzystało ponad 880 tysięcy pacjentów, co stanowi imponujący wzrost w porównaniu do lat poprzednich. Świadczenia psychoterapeutyczne były dostępne w ramach kontraktów z NFZ w 1070 placówkach na terenie całego kraju, obejmując szerokie spektrum form terapeutycznych – od psychoterapii indywidualnej, przez terapię rodzinną, po sesje grupowe.

Niniejszy artykuł przedstawia kompleksową analizę rynku psychoterapii w Polsce, z uwzględnieniem szczegółowych danych z każdego województwa. Prezentujemy strukturę rynku, głównych świadczeniodawców oraz charakterystykę dostępności usług psychoterapeutycznych w poszczególnych regionach kraju. Dane pochodzą z raportów NFZ za rok 2024 i obejmują wszystkie formy psychoterapii finansowane ze środków publicznych.

Psychoterapia w Polsce – Kluczowe Informacje

Ogólne Statystyki Psychoterapii w Polsce (2024) – Finansowanie NFZ

Liczba pacjentów i świadczeniodawców:

Całkowita liczba pacjentów korzystających z psychoterapii: 880 952 osoby
Liczba aktywnych świadczeniodawców: 1 070 placówek
Średnia liczba pacjentów na województwo: 55 059 osób
Średnia liczba świadczeniodawców na województwo: 67 placówek

Rodzaje psychoterapii: Analiza rodzajów świadczeń psychoterapeutycznych wykazała wyraźną dominację terapii indywidualnej, która stanowi najbardziej popularną formę wsparcia:

Psychoterapia indywidualna: 332 346 pacjentów (69,7% wszystkich świadczeń)
Psychoterapia grupowa: 59 597 pacjentów (12,5%)
Inne/Brak informacji: 54 878 pacjentów (11,5%)
Psychoterapia rodzinna: 29 997 pacjentów (6,3%)

Regionalne zróżnicowanie:

Województwa o największej liczbie pacjentów psychoterapii:

Mazowieckie: 136 094 pacjentów (160 świadczeniodawców)
Wielkopolskie: 113 313 pacjentów (103 świadczeniodawców)
Śląskie: 94 429 pacjentów (100 świadczeniodawców)
Małopolskie: 69 269 pacjentów (80 świadczeniodawców)
Dolnośląskie: 67 510 pacjentów (92 świadczeniodawców)

Województwa z najmniejszą liczbą pacjentów:

Opolskie: 17 564 pacjentów (28 świadczeniodawców)
Podlaskie: 25 650 pacjentów (29 świadczeniodawców)
Świętokrzyskie: 27 830 pacjentów (42 świadczeniodawców)
Warmińsko-mazurskie: 30 233 pacjentów (33 świadczeniodawców)
Zachodniopomorskie: 30 853 pacjentów (40 świadczeniodawców)

Struktura rynku: Analiza koncentracji rynku pokazuje znaczące zróżnicowanie między województwami. W większości regionów rynek jest stosunkowo rozdrobniony – pięciu największych świadczeniodawców obsługuje od 20% do 45% pacjentów. Wyjątkiem są województwa takie jak Opolskie (60,8% udziału top 5) czy Warmińsko-mazurskie (48,5%), gdzie obserwujemy większą koncentrację rynku.

Typy świadczeniodawców: Wśród świadczeniodawców dominują trzy główne kategorie:

Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (szpitale psychiatryczne, ośrodki zdrowia psychicznego)
Niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej (prywatne poradnie psychologiczne i psychoterapeutyczne)
Organizacje pozarządowe (stowarzyszenia zajmujące się terapią uzależnień i problemami zdrowia psychicznego)

Analiza Rynku Psychoterapii według Województw

Województwo Dolnośląskie

Województwo dolnośląskie charakteryzuje się rozbudowanym i rozdrobnionym rynkiem usług psychoterapeutycznych, z 67 509 pacjentami korzystającymi z terapii w 92 różnych placówkach. Rynek ten wykazuje stosunkowo niską koncentrację – pięciu największych świadczeniodawców obsługuje zaledwie 27,5% wszystkich pacjentów, co oznacza, że pozostałych 72,5% korzysta z usług 87 innych placówek. Na czele listy znajduje się Wrocławskie Centrum Zdrowia (5 320 pacjentów, 7,9% udziału), będące największym graczem regionalnym. Znaczącą rolę odgrywają także Wielospecjalistyczny Szpital w Wołowie (5,3%), Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych (4,9%) oraz SP ZOZ Szpital Specjalistyczny Ministerstwa Sprawiedliwości (4,7%).

Duża fragmentacja rynku wskazuje na dobrą dostępność alternatywnych źródeł pomocy psychoterapeutycznej dla mieszkańców regionu. Znaczący udział mniejszych placówek i różnorodność świadczeniodawców może przekładać się na większy wybór form terapii oraz specjalizacji terapeutycznych dostępnych dla pacjentów. Struktura ta sprzyja konkurencji oraz innowacyjności w zakresie oferowanych metod terapeutycznych i może być odpowiedzią na zróżnicowane potrzeby populacji miejskiej i wiejskiej województwa.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Kujawsko-Pomorskie

W województwie kujawsko-pomorskim w 2024 roku z psychoterapii skorzystało 35 305 pacjentów w 60 placówkach, co stawia region w środkowej części rankingu pod względem dostępności usług. Rynek charakteryzuje się umiarkowaną koncentracją – top 5 świadczeniodawców obsługuje 34,5% pacjentów. Liderem jest Wojewódzka Przychodnia Zdrowia Psychicznego w Bydgoszczy z 3 210 pacjentami (9,1% udziału), następnie Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnienia (7,8%) oraz Centrum Medyczne Multimed Tadeusz Jucyk (7,1%). Zwraca uwagę znaczący udział placówek specjalizujących się w terapii uzależnień, co może odzwierciedlać specyficzne potrzeby regionu.

Pozostałych 65,5% pacjentów korzysta z usług 55 innych świadczeniodawców, co wskazuje na względnie dobrą dostępność alternatywnych źródeł pomocy. Obecność zarówno publicznych jednostek służby zdrowia, jak i prywatnych centrów medycznych w czołówce rankingu świadczy o zrównoważonym rozwoju sektora publicznego i prywatnego. Struktura ta może sprzyjać elastyczności systemu i dostosowywaniu oferty do różnorodnych potrzeb mieszkańców. Region wykazuje typową dla średnich województw strukturę rynku z mieszanką dużych ośrodków publicznych i mniejszych prywatnych inicjatyw.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Lubelskie

Województwo lubelskie wyróżnia się znaczącym zaangażowaniem w obszarze psychoterapii, obsługując 49 974 pacjentów poprzez 79 placówek. Rynek ten charakteryzuje się umiarkowaną koncentracją – pięciu największych graczy odpowiada za 36,7% wszystkich świadczeń. Na pierwszym miejscu znajduje się Euro-Medica Sp. z o.o. z imponującym wynikiem 4 988 pacjentów (10,0% udziału rynku), co czyni tę firmę jednym z najważniejszych prywatnych świadczeniodawców w regionie. Silną pozycję zajmuje także Ośrodek Leczenia Uzależnień SPZOZ (8,4%) oraz NZOZ Ośrodek Profilaktyki (8,3%), co podkreśla znaczenie terapii uzależnień w strukturze usług regionu.

Pozostałych 63,3% pacjentów jest obsługiwanych przez 74 inne placówki, co wskazuje na wysoce rozdrobniony i konkurencyjny rynek. Struktura ta jest korzystna dla pacjentów, oferując szeroki wybór różnych form terapii i podejść terapeutycznych. Znaczący udział niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz organizacji pozarządowych w czołówce rankingu świadczy o aktywnej roli sektora prywatnego i trzeciego sektora w zapewnianiu dostępu do usług psychoterapeutycznych. Region pokazuje dojrzałą strukturę rynkową z równowagą między dużymi instytucjami publicznymi a dynamicznym sektorem prywatnym i organizacjami społecznymi.

Województwo Lubuskie

Województwo lubuskie, z 31 661 pacjentami korzystającymi z psychoterapii w 32 placówkach, prezentuje stosunkowo wysoką koncentrację rynku. Pięciu największych świadczeniodawców obsługuje łącznie 45,5% wszystkich pacjentów, co oznacza większą zależność od kluczowych instytucji niż w większych regionach. Liderem jest Ośrodek Profilaktyki i Pomocy Psychiatrycznej „Opty-Med” z 3 296 pacjentami (10,4% udziału), następnie Centrum Wsparcia i Terapii Uzależnień i Współuzależnienia (10,2%), Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii (9,1%), Wojewódzki Szpital Specjalistyczny (7,9%) oraz Ośrodek Terapii Grunwald (7,8%).

Charakterystyczną cechą rynku lubuskiego jest znacząca obecność placówek specjalizujących się w leczeniu uzależnień i współuzależnienia – aż trzy z pięciu czołowych świadczeniodawców koncentruje się na tej problematyce. Świadczy to o dostosowaniu struktury usług do specyficznych potrzeb społeczności regionalnej. Pozostałe 54,5% pacjentów korzysta z usług 27 innych placówek, co zapewnia pewną różnorodność wyboru, choć mniejszą niż w bardziej zaludnionych województwach. Struktura ta może wskazywać na wyzwania w zakresie dostępności specjalistycznej psychoterapii w mniejszych miejscowościach regionu.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Mazowieckie

Województwo mazowieckie jest bezsprzecznym liderem pod względem liczby pacjentów korzystających z psychoterapii – 136 093 osoby w 160 placówkach, co stanowi ponad 15% wszystkich pacjentów w kraju. Pomimo tej skali, rynek charakteryzuje się najniższą koncentracją spośród wszystkich województw – pięciu największych świadczeniodawców obsługuje zaledwie 21,5% pacjentów, co oznacza, że aż 78,5% korzysta z usług pozostałych 155 placówek. Liderem jest Centrum Odwykowe SPZOZ (7 232 pacjentów, 5,3%), następnie EZRA UKSW (5,3%), Samodzielny Wojewódzki Zespół Publicznych Zakładów (4,7%), Instytut Psychiatrii i Neurologii (3,8%) oraz Medikar (2,4%).

Ta wyjątkowa fragmentacja rynku jest typowa dla regionu metropolitalnego i stolicy, gdzie funkcjonuje bardzo duża liczba różnorodnych świadczeniodawców – od dużych instytucji publicznych, przez prywatne centra medyczne, po małe gabinety psychoterapeutyczne i organizacje pozarządowe. Taka struktura oferuje pacjentom największy w kraju wybór pod względem metod terapeutycznych, specjalizacji i lokalizacji. Obecność prestiżowego Instytutu Psychiatrii i Neurologii w czołówce podkreśla wysokie standardy naukowe i terapeutyczne dostępne w regionie. Mazowieckie stanowi najbardziej dojrzały i konkurencyjny rynek psychoterapii w Polsce.

Województwo Małopolskie

Małopolska, z 69 268 pacjentami korzystającymi z psychoterapii w 80 placówkach, zajmuje czwarte miejsce w kraju pod względem liczby świadczeń. Rynek charakteryzuje się umiarkowaną koncentracją – top 5 świadczeniodawców obsługuje 36,6% pacjentów. Dominującą pozycję zajmuje Szpital Kliniczny im. dr. Józefa Babińskiego z imponującym wynikiem 7 572 pacjentów (10,9% udziału rynku), co czyni go jednym z największych pojedynczych świadczeniodawców w kraju. Kolejne miejsca zajmują „Da Vinci” Sp. z o.o. (7,2%), SPZOZ w Wadowicach (7,1%), Allmedica Sp. z o.o. (6,1%) oraz Szpital Wojewódzki im. Św. Łukasza (5,3%).

Charakterystyczną cechą rynku małopolskiego jest silna pozycja zarówno dużych publicznych szpitali psychiatrycznych, jak i prywatnych spółek medycznych, co świadczy o zrównoważonym rozwoju obu sektorów. Pozostałych 63,4% pacjentów korzysta z usług 75 innych placówek, zapewniając dobry poziom konkurencji i różnorodności oferty. Region, obejmujący Kraków jako ważny ośrodek akademicki i medyczny, oferuje wysokiej jakości usługi psychoterapeutyczne oparte na najnowszej wiedzy naukowej. Struktura rynku sprzyja dostępności zarówno w dużych miastach, jak i w mniejszych miejscowościach województwa.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Opolskie

Województwo opolskie, najmniejsze pod względem liczby pacjentów (17 563 osoby w 28 placówkach), wykazuje najwyższą koncentrację rynku spośród wszystkich regionów Polski. Pięciu największych świadczeniodawców obsługuje 60,8% wszystkich pacjentów, co oznacza silną zależność od kluczowych instytucji. Liderem jest Centrum Terapii i Psychoedukacji Sp. z o.o. z 3 151 pacjentami (17,9% udziału), następnie Centrum Psychologii Zdrowia Dormed (14,2%), Ośrodek Leczenia Odwykowego w Woskowicach Małych (13,9%), NZOZ Przychodnia Rodzinna Salus (8,0%) oraz NZOZ „Sensimed” (6,7%).

Ta wysoka koncentracja jest typowa dla mniejszych województw i może wiązać się z wyzwaniami dostępności – mniejsza liczba alternatywnych świadczeniodawców ogranicza wybór dla pacjentów, szczególnie poza głównym miastem województwa. Pozostałych 39,2% pacjentów obsługuje 23 placówki, co wskazuje na obecność segmentu mniejszych świadczeniodawców, choć ich łączny udział jest stosunkowo niewielki. Dominacja prywatnych spółek medycznych i specjalistycznych ośrodków w czołówce świadczy o aktywnej roli sektora prywatnego w zapewnianiu usług. Region wymaga dalszego rozwoju infrastruktury psychoterapeutycznej, szczególnie w obszarach wiejskich i mniejszych miejscowościach, aby poprawić dostępność i konkurencyjność rynku.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Podkarpackie

Województwo podkarpackie, z 39 249 pacjentami korzystającymi z psychoterapii w 52 placówkach, charakteryzuje się niską koncentracją rynku. Pięciu największych świadczeniodawców obsługuje jedynie 28,4% pacjentów, co oznacza, że aż 71,6% korzysta z usług 47 innych placówek. Liderem jest Poradnia Dobry Czas z 2 495 pacjentami (6,4% udziału), następnie Euro-Medica Sp. z o.o. (6,2%), Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień w Rzeszowie (5,8%), NZOZ Moczary (5,7%) oraz Ośrodek Psychoterapii Marzeny Lechwar (4,3%).

Stosunkowo równomierny rozkład pacjentów między świadczeniodawcami świadczy o dobrze rozwiniętym i konkurencyjnym rynku usług psychoterapeutycznych. Charakterystyczną cechą regionu jest znaczący udział mniejszych, często prywatnych poradni psychologicznych i psychoterapeutycznych, co może wskazywać na aktywność lokalnych specjalistów i przedsiębiorców w sektorze zdrowia psychicznego. Obecność zarówno dużych publicznych ośrodków terapii uzależnień, jak i mniejszych prywatnych praktyk zapewnia różnorodność podejść terapeutycznych i dostosowanie do różnych potrzeb pacjentów. Struktura ta jest korzystna dla mieszkańców, oferując szeroki wybór i elastyczność w dostępie do usług psychoterapeutycznych na terenie całego województwa.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Podlaskie

Województwo podlaskie, z 25 649 pacjentami w 29 placówkach, wykazuje wysoką koncentrację rynku usług psychoterapeutycznych. Pięciu największych świadczeniodawców obsługuje 55,0% wszystkich pacjentów, co wskazuje na znaczną zależność od kluczowych instytucji regionalnych. Liderem jest Specjalistyczny Psychiatryczny SPZOZ z 3 670 pacjentami (14,3% udziału), następnie Wojewódzki Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień (13,6%), Samodzielny Publiczny Psychiatryczny Zakład Opieki (12,6%), „Etap” Ośrodek dla Młodzieży (9,3%) oraz Virtus S.C. (5,2%).

Charakterystyczną cechą rynku podlaskiego jest silna dominacja publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz wyspecjalizowanych ośrodków terapii uzależnień w strukturze świadczeń. Tylko 45,0% pacjentów korzysta z usług pozostałych 24 placówek, co może ograniczać różnorodność dostępnych form terapii i specjalizacji. Stosunkowo mała liczba świadczeniodawców w regionie może być wyzwaniem pod względem dostępności geograficznej usług, szczególnie dla mieszkańców obszarów wiejskich i mniejszych miejscowości. Region wymaga wsparcia rozwoju mniejszych, bardziej zróżnicowanych inicjatyw terapeutycznych oraz zwiększenia liczby świadczeniodawców, aby zapewnić lepszy dostęp i większy wybór dla pacjentów. Wysoka koncentracja może również wpływać na konkurencyjność i innowacyjność usług.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Pomorskie

Województwo pomorskie, obsługujące 58 019 pacjentów w 62 placówkach, charakteryzuje się niską koncentracją rynku. Pięciu największych świadczeniodawców odpowiada za jedynie 26,5% wszystkich świadczeń, co oznacza, że pozostałych 73,5% pacjentów korzysta z usług 57 innych placówek. Liderem jest Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień w Gdańsku z 4 392 pacjentami (7,6% udziału), następnie Centrum Zdrowia Psychicznego w Słupsku (6,3%), NZOZ Gdańskie Centrum (4,3%), CZPiLU (4,2%) oraz NZOZ „Poradnia Psychologiczno-Psychiatryczna” (4,1%).

Wysoka fragmentacja rynku jest charakterystyczna dla regionów o dużej liczbie ośrodków miejskich (Gdańsk, Gdynia, Sopot, Słupsk) i świadczy o dobrze rozwiniętej infrastrukturze psychoterapeutycznej. Obecność zarówno dużych publicznych ośrodków specjalizujących się w terapii uzależnień, jak i licznych mniejszych prywatnych poradni zapewnia pacjentom szeroki wybór form terapii i specjalizacji. Struktura ta sprzyja konkurencji i innowacyjności, a także pozwala na lepsze dostosowanie usług do specyficznych potrzeb różnych grup pacjentów. Region pomorski pokazuje dojrzały i zrównoważony model rynku psychoterapii, w którym żaden pojedynczy świadczeniodawca nie dominuje, co jest korzystne dla jakości i dostępności usług.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Warmińsko-Mazurskie

Województwo warmińsko-mazurskie, z 30 233 pacjentami w 33 placówkach, wykazuje wysoką koncentrację rynku usług psychoterapeutycznych. Pięciu największych świadczeniodawców obsługuje 48,5% wszystkich pacjentów. Wyraźnie dominuje Centrum Psychiatrii Anima Iwony Trzonkowskiej-Żyśko z imponującym wynikiem 6 256 pacjentów (20,7% udziału rynku), co czyni tę placówkę jednym z największych pojedynczych świadczeniodawców w stosunku do wielkości regionalnego rynku. Kolejne pozycje zajmują NZOZ Ośrodek Terapii Uzależnień Doroty Joanny Reguły (8,0%), praktyka Piotra Kozłowskiego (7,0%), Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci (6,6%) oraz Stowarzyszenie KARAN (6,2%).

Charakterystyczną cechą rynku warmińsko-mazurskiego jest bardzo silna pozycja największego gracza, który samodzielnie obsługuje jedną piątą wszystkich pacjentów w województwie. Taka struktura może stwarzać ryzyko związane z nadmierną zależnością od jednej placówki. Pozostałych 51,5% pacjentów korzysta z usług 28 innych świadczeniodawców, co zapewnia pewną alternatywę, choć udział mniejszych placówek jest stosunkowo niewielki. Region charakteryzuje się znaczącym udziałem indywidualnych praktyk psychoterapeutycznych oraz organizacji pozarządowych w strukturze świadczeń. Dla zapewnienia większej stabilności i konkurencyjności rynku wskazane byłoby wspieranie rozwoju dodatkowych placówek i dywersyfikacja źródeł usług psychoterapeutycznych.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Wielkopolskie

Województwo wielkopolskie jest drugim co do wielkości rynkiem psychoterapii w Polsce, z 113 312 pacjentami korzystającymi z usług 103 placówek. Rynek charakteryzuje się wysoką, choć nie ekstremalną koncentracją – pięciu największych świadczeniodawców obsługuje 40,0% pacjentów. Absolutnym liderem jest Centrum Medyczne Multimed Tadeusz Jucyk z rekordowym wynikiem 22 764 pacjentów (20,1% udziału), co czyni tę placówkę największym pojedynczym świadczeniodawcą psychoterapii w całej Polsce. Kolejne miejsca zajmują Poradnia Specjalistyczna IPSIS (6,8%), Stowarzyszenie Centrum Zdrowia i Edukacji Primum (4,6%), Gabinety Lekarskie Medicor (4,5%) oraz NZOZ „Diamed” (4,0%).

Dominacja Centrum Multimed jest wyjątkowa w skali kraju i może świadczyć zarówno o wysokiej jakości i popularności tej placówki, jak i o potencjalnych wyzwaniach związanych z monopolizacją rynku. Pozostałych 60,0% pacjentów korzysta z usług 98 innych świadczeniodawców, co mimo znacznego udziału lidera zapewnia pewną różnorodność wyboru. Region wielkopolski wyróżnia się silną obecnością dużych prywatnych centrów medycznych w czołówce rankingu, co świadczy o dojrzałości i komercjalizacji rynku. Struktura ta odzwierciedla charakter Poznania jako dużego ośrodka gospodarczego i akademickiego, gdzie sektor prywatny odgrywa kluczową rolę w świadczeniu usług medycznych.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Zachodniopomorskie

Województwo zachodniopomorskie, z 30 852 pacjentami w 40 placówkach, charakteryzuje się wysoką koncentracją rynku. Pięciu największych świadczeniodawców obsługuje łącznie 50,2% wszystkich pacjentów, co oznacza znaczną zależność od kluczowych instytucji. Liderem jest Zachodniopomorski Instytut Psychoterapii z 4 520 pacjentami (14,7% udziału), następnie Centrum Psychoterapii i Leczenia Uzależnień Anodyne (13,1%), SPZOZ Ośrodek Terapii Uzależnień (10,3%), SPZOZ w Szczecinie (6,5%) oraz SPZOZ Zespół Zakładów (5,7%).

Charakterystyczną cechą rynku zachodniopomorskiego jest stosunkowo równomierny rozkład udziałów między trzema największymi graczami (14,7%, 13,1% i 10,3%), co wskazuje na istnienie kilku silnych ośrodków konkurujących ze sobą. Pozostałych 49,8% pacjentów korzysta z usług 35 innych placówek, co zapewnia pewną alternatywę, choć koncentracja wokół największych graczy jest wyraźna. Znaczący udział specjalistycznych instytutów psychoterapii oraz ośrodków terapii uzależnień w strukturze świadczeń może wskazywać na specjalizację regionalną i dostosowanie do specyficznych potrzeb lokalnej populacji. Dla zwiększenia konkurencyjności i dostępności usług wskazane byłoby wspieranie rozwoju mniejszych, zróżnicowanych inicjatyw terapeutycznych, szczególnie w mniejszych miejscowościach województwa.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Łódzkie

Województwo łódzkie, obsługujące 54 002 pacjentów w 78 placówkach, charakteryzuje się umiarkowaną koncentracją rynku. Pięciu największych świadczeniodawców odpowiada za 39,2% wszystkich świadczeń, co plasuje region w średnim zakresie pod względem fragmentacji rynku. Liderem jest Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej z 7 571 pacjentami (14,0% udziału), następnie Wolmed (10,9%), Neuroclinic – Centrum Terapii i Rozwoju (5,2%), Centrum Leczenia Uzależnień i Zaburzeń Psychicznych (4,6%) oraz Stowarzyszenie Monar (4,5%).

Charakterystyczną cechą rynku łódzkiego jest wyraźna dominacja dwóch największych graczy, którzy łącznie obsługują niemal jedną czwartą wszystkich pacjentów w województwie. Pozostałych 60,8% pacjentów korzysta z usług 73 innych placówek, zapewniając stosunkowo dobrą różnorodność wyboru. W czołówce rankingu znajduje się interesująca mieszanka publicznych zespołów opieki zdrowotnej, prywatnych centrów medycznych oraz organizacji pozarządowych, co świadczy o zrównoważonym rozwoju różnych sektorów. Obecność Stowarzyszenia Monar – jednej z największych i najstarszych organizacji zajmujących się terapią uzależnień w Polsce – podkreśla znaczenie sektora non-profit w strukturze regionalnych usług psychoterapeutycznych. Region wykazuje dojrzałą strukturę rynku z dobrą równowagą między dostępnością a specjalizacją.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Śląskie

Województwo śląskie, z 94 428 pacjentami w 100 placówkach, stanowi trzeci co do wielkości rynek psychoterapii w Polsce. Pomimo dużej liczby świadczeniodawców, rynek charakteryzuje się niską koncentracją – pięciu największych graczy obsługuje zaledwie 23,7% wszystkich pacjentów, co oznacza, że aż 76,3% korzysta z usług pozostałych 95 placówek. Liderem jest Śląska Fundacja Błękitny Krzyż z 8 961 pacjentami (9,5% udziału), następnie Feniks Kareł i Wspólnik Sp. j. (3,9%), SPZOZ Terapii Uzależnień (3,7%), Centrum Psychiatrii w Katowicach (3,4%) oraz Neuro-Med Centrum Terapii (3,2%).

Wysoka fragmentacja rynku jest charakterystyczna dla największego pod względem gęstości zaludnienia województwa w Polsce i odzwierciedla wieloośrodkowy charakter regionu (Katowice, Gliwice, Sosnowiec, Tychy i wiele innych miast). Taka struktura zapewnia pacjentom wyjątkowo szeroki wybór świadczeniodawców, form terapii i specjalizacji. Szczególnie interesująca jest silna pozycja organizacji pozarządowej (Fundacja Błękitny Krzyż) jako największego świadczeniodawcy, co podkreśla znaczenie trzeciego sektora w regionalnym systemie opieki psychoterapeutycznej. Obecność zarówno dużych publicznych ośrodków, prywatnych centrów, jak i organizacji społecznych w czołówce rankingu świadczy o najbardziej zróżnicowanej strukturze rynku w kraju. Śląskie reprezentuje model maksymalnie konkurencyjnego i pluralistycznego rynku usług psychoterapeutycznych.

Psychoterapia w Polsce – Województwo Świętokrzyskie

Województwo świętokrzyskie, z 27 829 pacjentami w 42 placówkach, charakteryzuje się umiarkowaną koncentracją rynku. Pięciu największych świadczeniodawców obsługuje 34,2% wszystkich pacjentów, co plasuje region w środkowym zakresie pod względem fragmentacji. Liderem jest Świętokrzyskie Centrum Psychiatrii w Morawicy z 2 301 pacjentami (8,3% udziału), następnie NZOZ „Nadzieja” (7,2%), CenterMed Sp. z o.o. (6,5%), Stowarzyszenie Pomocy „Arka Noego” (6,3%) oraz NZOZ „Nowe Życie” (6,0%).

Charakterystyczną cechą rynku świętokrzyskiego jest względnie równomierny rozkład udziałów między pięcioma największymi świadczeniodawcami – żaden z nich nie dominuje w sposób wyraźny, a różnice w udziałach są niewielkie (od 6,0% do 8,3%). Pozostałych 65,8% pacjentów korzysta z usług 37 innych placówek, co zapewnia dobrą różnorodność wyboru. W czołówce rankingu znajduje się zrównoważona mieszanka publicznych ośrodków psychiatrycznych, prywatnych centrów medycznych oraz organizacji pozarządowych, co świadczy o współpracy różnych sektorów w zapewnianiu dostępu do usług. Znaczący udział stowarzyszeń i organizacji społecznych (Arka Noego, Nowe Życie) podkreśla rolę lokalnych inicjatyw obywatelskich w strukturze regionalnej opieki psychoterapeutycznej. Region reprezentuje typową dla średnich województw strukturę z umiarkowaną koncentracją i dobrym zróżnicowaniem typów świadczeniodawców.

Podsumowanie

Analiza rynku psychoterapii w Polsce w 2024 roku ujawnia dynamiczny i złożony system opieki zdrowia psychicznego, który obsłużył ponad 880 tysięcy pacjentów poprzez 1070 różnorodnych placówek. Kluczowym wnioskiem jest znaczące zróżnicowanie regionalne zarówno pod względem skali usług, jak i struktury rynku. Województwa największe i najbardziej zurbanizowane (mazowieckie, wielkopolskie, śląskie) charakteryzują się największą liczbą pacjentów i świadczeniodawców, podczas gdy regiony mniejsze borykają się z wyzwaniami dostępności i koncentracji usług.

Główne wnioski z analizy:

Dominacja psychoterapii indywidualnej: Prawie 70% wszystkich świadczeń stanowi terapia indywidualna, co odzwierciedla preferencje pacjentów oraz specyfikę finansowania przez NFZ.
Zróżnicowanie struktury rynku: Od wysoce rozdrobnionego rynku mazowieckiego (78,5% pacjentów u pozostałych świadczeniodawców poza top 5) po skoncentrowany rynek opolski (60,8% pacjentów u top 5 świadczeniodawców).
Rola różnych sektorów: W strukturze świadczeń aktywnie uczestniczą trzy sektory – publiczne zakłady opieki zdrowotnej (często duże szpitale psychiatryczne), prywatne centra medyczne oraz organizacje pozarządowe specjalizujące się w terapii uzależnień.
Specjalizacja regionalna: Niektóre województwa (lubuskie, podlaskie) wykazują wyraźną specjalizację w kierunku terapii uzależnień, co może odzwierciedlać specyficzne potrzeby lokalnych społeczności.
Wyzwania dostępności: Mniejsze województwa o niższej koncentracji rynku mogą mieć trudności z zapewnieniem szerokiego wyboru form terapii i specjalizacji, szczególnie w obszarach wiejskich.

Najczęściej Zadawane Pytania (FAQ)

1. Ile osób w Polsce korzystało z psychoterapii w 2024 roku?

W 2024 roku z psychoterapii finansowanej przez NFZ skorzystało łącznie 880 952 pacjentów w całej Polsce. To znaczący wzrost w porównaniu do lat poprzednich, świadczący o rosnącej świadomości społecznej i poprawie dostępności usług zdrowia psychicznego.

2. Które województwo ma najlepszy dostęp do psychoterapii?

Pod względem liczby pacjentów liderem jest województwo mazowieckie (136 093 pacjentów), które dysponuje także największą liczbą świadczeniodawców (160 placówek). Mazowieckie oferuje najbardziej rozdrobniony i konkurencyjny rynek z największym wyborem form terapii i specjalizacji. Wielkopolskie (113 312 pacjentów) i śląskie (94 428 pacjentów) zajmują kolejne miejsca.

3. Jaka jest najczęstsza forma psychoterapii w Polsce?

Zdecydowanie dominuje psychoterapia indywidualna, z której skorzystało 332 346 pacjentów (około 70% wszystkich świadczeń). Na drugim miejscu znajduje się psychoterapia grupowa (59 597 pacjentów, 12,5%), następnie inne formy lub przypadki bez precyzyjnej specyfikacji (54 878 pacjentów) oraz psychoterapia rodzinna (29 997 pacjentów, 6,3%).

4. Czy psychoterapia jest darmowa w ramach NFZ?

Tak, psychoterapia w ramach kontraktu z NFZ jest bezpłatna dla pacjentów posiadających ubezpieczenie zdrowotne. Wymaga jednak skierowania od lekarza (zazwyczaj psychiatry lub lekarza rodzinnego) oraz często wiąże się z czasem oczekiwania na rozpoczęcie terapii. W 2024 roku ponad 1070 placówek w całej Polsce świadczyło usługi psychoterapeutyczne w ramach finansowania publicznego.

5. Które placówki obsługują najwięcej pacjentów w kraju?

Największym pojedynczym świadczeniodawcą psychoterapii w Polsce jest Centrum Medyczne Multimed w Wielkopolsce (22 764 pacjentów, 20,1% udziału w rynku regionalnym). Kolejne duże placówki to: Śląska Fundacja Błękitny Krzyż (8 961 pacjentów), Szpital Kliniczny im. dr. Józefa Babińskiego w Małopolsce (7 572 pacjentów), Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Łódzkiem (7 571 pacjentów) oraz Centrum Odwykowe SPZOZ w Mazowieckiem (7 232 pacjentów).

6. Czy sektor prywatny odgrywa dużą rolę w psychoterapii?

Tak, sektor prywatny ma znaczący udział w rynku psychoterapii finansowanej przez NFZ. Wiele z czołowych świadczeniodawców to prywatne spółki medyczne (np. Centrum Multimed, Euro-Medica, Da Vinci) oraz niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej. Szczególnie w dużych miastach i województwach bardziej zurbanizowanych sektor prywatny odgrywa kluczową rolę, często dorównując lub przewyższając placówki publiczne pod względem liczby obsługiwanych pacjentów.

7. Czy organizacje pozarządowe świadczą usługi psychoterapeutyczne?

Tak, organizacje pozarządowe są ważnym elementem systemu psychoterapii w Polsce, szczególnie w zakresie terapii uzależnień. Przykładami są: Stowarzyszenie „Monar”, Śląska Fundacja Błękitny Krzyż, Stowarzyszenie Katolicki Ruch Antynarkotyczny „KARAN” oraz Stowarzyszenie Pomocy „Arka Noego”. Organizacje te często specjalizują się w pracy z osobami uzależnionymi i ich rodzinami, oferując kompleksowe programy terapeutyczne.